Z psychologiem przy kawie

Wiele rozmaitych badań dowodzi, że różnice w budowie oraz funkcjonowaniu mózgu kobiety i mężczyzny nie są jedynymi. Każdy z nas prócz płci uwarunkowanej biologicznie (anatomicznie), posiada także tą psychiczną, która nadaje kierunek i sens naszemu działaniu, a przede wszystkim określa nasze zdolności. Płeć psychiczna to nic innego jak poczucie bycia kobietą lub mężczyzną, czyli jest to tzw. identyfikacja z własną płcią. Choć różnice międzypłciowe we współczesnych czasach nie są tak widoczne, to jednak istnieją i dają o sobie znać, mimo zacierania się tych granic przez lata, wieki, tysiąclecia…

Płeć jest swoistym rodzajem kategoryzacji, umożliwiającej poznanie i zrozumienie otaczającego nas środowiska, a także nawiązywanie kontaktów interpersonalnych. Kobiety i mężczyźni inaczej przetwarzają informacje, nasze dorastanie w przeświadczeniu odmienności płci wpływa na sposób myślenia o innych, jak również o nas samych (np. chłopcom pozwala się bawić niebieskimi samochodzikami, a dziewczynkom lalkami w różowych ubrankach). Różnice w funkcjonowaniu i budowie mózgu mają wpływ na to jak myślimy, komunikujemy się z innymi, jak odczuwamy, jak kochamy a nawet jak radzimy sobie z porażką, czy awansem. Kobiety, aby móc zidentyfikować się z własną płcią, potrzebują relacji z innymi ludźmi, natomiast mężczyźni potrzebują niezależności od innych. Cechami typowo kobiecymi są: wrażliwość, opiekuńczość, troskliwość i rozumienie, natomiast wśród tych typowo męskich wymienia się: instrumentalizm, rywalizowanie i poczucie odrębności.

Poszczególne obszary mózgu kontrolują określone funkcje. Lewa strona odpowiada  za sprawności werbalne (umiejętność posługiwania się językiem-pisanie, czytanie, czy mówienie) i szczegółowe uporządkowanie informacji (kontroluje logiczne procesy myślowe). Prawa półkula natomiast odpowiada za relacje przestrzenne i wizualne informacje, kontroluje ona nasze abstrakcyjne i emocjonalne procesy myślowe. Nie zapominajmy jednak, że choć mózg zróżnicowany jest pod względem anatomicznym, to jednak obwody mózgowe umożliwiają przedstawicielom obu płci dojście do tych samych celów i wykonywanie podobnych zadań w zasadzie różną drogą przetwarzania danych i stosowania metod rozwiązujących problemy (czyt. humaniści vs. umysły ścisłe).

Typowo kobiece zachowania kształtują hormony, takie jak estrogen, odpowiadający za dobre samopoczucie, progesteron- który jest środkiem uspokajającym i oksytocyna, dzięki której kobiety stają się czułe i troskliwe, pomocne, uwodzicielskie a nawet agresywne. Mózg męski i kobiecy odmiennie przetwarza docierające do nich bodźce. Wniosek: kobiety i mężczyźni inaczej słyszą i widzą, na różny sposób interpretują też odczucia innych ludzi. Kobiety są zatem o wiele bardziej wrażliwe na dźwięk, silniej odczuwają smak i zapach. „Kobieca intuicja” – to nic innego, jak większa wrażliwość na zmysły, których mężczyźni nawet nie są w stanie spostrzec. Kobiety lepiej wypadają w zadaniach werbalnych (szybciej czytają, lepiej radzą sobie z gramatyką, ortografią i interpunkcją). Odbierają więcej informacji o szerszym zakresie i potrafią dostrzegać występujące między nimi wzajemności. Proces komunikacji jest bardzo ważny, gdyż kobiety wykazują skłonności do koncentrowania się na ludziach. Rozmowa stanowi oznakę zażyłości, charakteryzuje je analityczne podejście do stosunków międzyludzkich. Niewątpliwie, kobiety są bardziej emocjonalne, stąd też ich myślenie następuje przez pryzmat emocji, a znacznie bogatsza wyobraźnia pozwala rozwiązywać problemy zawodowe, czy też dnia codziennego (domowe) niemalże intuicyjnie. Z tego też względu kobiety kierują się w głównej mierze emocjami, mężczyźni zaś, są racjonalistami, twardo stąpającymi po ziemi. 

Typowo męskie zachowania kształtuje natomiast testosteron, odpowiadający za dominację, agresję i męskość, wazopresyna - która wzmacnia męskość poprzez monogamię i MIS, który jest hormonem powodującym zaniknięcie kobiecych cech. Badania pokazują, że mężczyźni mają 2,5-krotnie większy obszar mózgu odpowiedzialny za popęd seksualny zlokalizowany w podwzgórzu, skąd wniosek, że myśli erotyczne przemykają w tle kory wzrokowej mężczyzny przez cały dzień i noc, sprawiając, że w większej mierze jest on gotów skorzystać z okazji do uprawiania seksu. Pole widzenia mężczyzn jest stosunkowo wąskie, choć Panowie mają lepsze wyczucie perspektywy i zdolność do dłuższego koncentrowania się nad jednym zadaniem. Łatwiej radzą sobie z przedmiotami i twierdzeniami teoretycznymi, generalnie lepiej wykonują oni zadania wymagające zdolności przestrzennych, geometrycznych związanych np. z wyznaczaniem kierunku, posługiwaniem się mapą czy angażujących zdolności konstrukcyjne. Relacje międzyludzkie nie są dla nich tak ważnymi aspektami osobowości.

Kobiety posługujące się myśleniem abstrakcyjnym chcąc rozwiązać zadania matematyczne, aktywizują lewą półkulę mózgu, odpowiedzialną za metodę werbalną. Mężczyźni natomiast używają do rozwiązywania tego typu zadań struktur umożliwiających wizualizację (lokalizacja: prawa półkula mózgu). Stąd wynika, że Panowie rozwiązują zadania matematyczne i abstrakcyjne- szybciej i poprawniej od kobiet. Psycholog Herbert Landsell odkrył, że zdolności werbalne i przestrzenne u kobiet- kontrolowane są przez rozproszone ośrodki w obu półkulach, natomiast mózg mężczyzny jest bardziej wyspecjalizowany, czyli ośrodki odpowiadające za poszczególne funkcje mają jedną lokalizację (funkcje językowe- lewa półkula, funkcje przestrzenne- prawa). Pocieszający (dla wszystkich udręczonych matematyką-kobiet) jest fakt, że to hormon męski potęguje i wzmacnia rozwój umiejętności wzrokowo-przestrzennych, zaś hormon żeński(estrogen)- osłabia! Mężczyźni postrzegają i myślą wykorzystując modele i pojęcia, potrafią zatem łączyć wiedzę w całość dostrzegając abstrakcyjne związki pomiędzy jej różnymi strukturami. Kobiety traktują materiał wiedzy jako odrębną całość, trudniej im skoncentrować się na teoriach i wnioskach.

Kobieta pragnie mówić o swoim problemie, analizować rady innych osób, wynikających z rozmowy, natomiast gdy mężczyzna ma do czynienia z jakimś poważnym problemem emocjonalnym u ukochanej osoby, w jego mózgu natychmiast się uaktywnia obszar odpowiedzialny za rozwiązywanie problemów i poprawę sytuacji, co często jest powodem kłótni w związku. Kobiety, w przeciwieństwie do mężczyzn nie chcą od razu działać, potrzebują przestrzeni by się wyżalić, wygadać.

Badacze twierdzą, że tym jacy jesteśmy, jak się zachowujemy, jak myślimy i  czujemy, nie kieruje serce, lecz mózg. To on uczy się zachowań społecznie akceptowalnych. Mężczyźni nie chcą uchodzić za wrażliwych i czułych, gdyż takie przejawy uzewnętrznienia emocji, prowadzą do kompromitacji na arenie społeczeństwa. Mężczyzna musi być silny i męski, więc w ich mniemaniu nie mogą sobie pozwolić na chwilę słabości, stereotypizacja płciowa jest powszechnym zjawiskiem. Kobiety i mężczyźni są równie gadatliwi, więc wiele zachowań stereotypowych(kategoryzujących)-jest nieprawdziwych. Hormony tworzą w dużej mierze obraz naszej osoby, tego kim jesteśmy, jak się zachowujemy i w jaki sposób myślimy. Myślenie i rozwiązywanie problemów w zależności od płci to temat rzeka..