Alkohol jest substancją, której spożywanie w Polsce jest społecznie i kulturowo akceptowane. W powszechnych opiniach przemoc zawsze związana jest z nadmiernym spożywaniem alkoholu, tak uważają zarówno ofiary, sprawcy i świadkowie przemocy. Alkohol ma silny wpływ na funkcjonowanie człowieka. Osoby go spożywające twierdzą, że pozwala im on wyciszyć się i wyluzować, obniża napięcie, wpływa na poprawę nastroju czy ułatwia nawiązywanie kontaktów z innymi ludźmi. Patrząc na to z innej perspektywy: alkohol powoduje zaburzenia poznawcze (zaburza komunikację pomiędzy członkami rodziny, utrudnia rozpoznawanie własnych emocji oraz konsekwencji działań), sprzyja zaprzeczaniu odpowiedzialności (sprawcy przemocy usprawiedliwiają się, że gdyby byli trzeźwi, nie stosowaliby przemocy), wywołuje zaburzenia kontroli (osoby pod wpływem mają nadmierne poczucie pewności siebie i nieuzasadnione przekonanie co do słuszności i nieomylności własnych działań i poglądów). Niestety prawdopodobieństwo wystąpienia przemocy w rodzinach, w których nadużywa się alkoholu jest ponad dwukrotnie większe niż w rodzinach, w których problem ten nie występuje. W szczególnie trudnej sytuacji są dzieci wychowujące się w takich rodzinach, które czują się osamotnione i odrzucone przez bliskich, przeżywają napięcie, strach i wstyd.
Osoba nadużywająca alkoholu nie potrafi sprawować kontroli nad piciem przez dłuższy czas, a kiedy już wypije - staje się kimś innym, kimś nieprzewidywalnym i zaborczym. Wiadomo, że napięcie emocjonalne wiąże się z tendencją picia większych ilości alkoholu. Istotne może być także wytłumaczenie, że ludzie czasem piją, aby zapomnieć o zmartwieniach i poprawić sobie nastrój. Kiedy poruszamy problem picia dużych ilości alkoholu należy wspomnieć o „efekcie kuli śnieżnej” czyli o powody, dla których ludzie zaczęli pić i w dalszym ciągu sięgają po alkohol. Procesy samoregulacji u osób uzależnionych od alkoholu zawodzą, alkoholik nigdy nie wybierze bolesnej i trudnej rzeczywistości, woli stan upojenia, kiedy nic się nie liczy, kiedy jest poza kontrolą. Rodzina z problemem alkoholowym, to ludzie żyjący we wspólnocie, w której ważną figurą dramatu jest alkohol. Człowiek sięga po alkohol bo nie potrafi zareagować inaczej, woli łatwiejsze życie, bez problemów dla niego samego. Jednak ta używka nie eliminuje zmartwień, osoba upijająca się ucieka od rzeczywistości, pozostawiając rodzinę samą sobie - z piętnem patologii.