Udar cieplny prowadzi do akumulacji ciepła w organizmie, a ta do rozregulowania gospodarki cieplnej organizmu. W efekcie organizm ulega znacznemu osłabieniu, rozwija się gorączka, dochodzi do zaburzenia lub nawet utraty świadomości. W skrajnych przypadkach udar może doprowadzić do uszkodzenia mózgu, wstrząsu, niewydolności narządów a nawet śmierci.

Co sprzyja przegrzaniu i rozwojowi udaru cieplnego?

• wiek (szczególnie narażone są dzieci oraz osoby starsze,
• otyłość,
• spożywanie alkoholu,
• odwodnienie, spowodowane niedostatecznym piciem wody w czasie upałów
• choroby serca
• nieadekwatna odzież do temperatury otoczenia (zbyt ciepłe ubranie),
• ćwiczenia fizyczne,
• niektóre leki - takie jak leki moczopędne czy neuroleptyki,

Do przegrzania dochodzi szczególnie wtedy gdy wysokiej temperaturze towarzyszy duża wilgotność powietrza.

Uwaga na alkohol w czasie upałów!

Powszechnie panuje opinia, że zimne piwo najlepiej gasi pragnienie. Jednak uwaga - mimo początkowej ulgi, którą odczuwamy spożywając ten alkohol - pijąc w czasie upałów piwo możemy narazić się na jeszcze większe odwodnienie. Szybko tracimy wodę, zostaje alkohol na którego spalenie organizm potrzebuje dodatkowej porcji wody. W czasie upałów dla własnego zdrowia, lepiej nie sięgać po żadne (nawet nisko procentowe) alkohole.

Niektórzy twierdzą, że najlepiej w czasie upałów pragnienie gasi gorąca herbata. Opinie specjalistów czy faktycznie lepiej pić gorące napoje w czasie upału są podzielone. Jedni twierdzą, że ciepło herbaty pomaga wyrównać ciału temperaturę z otoczeniem - co jest korzystne. Jednak gorąca herbata, to dodatkowy ładunek cieplny który dostarczamy ciału, co może przyspieszyć jego przegrzanie. Ponadto - gorąca herbata sprawia że więcej się pocimy, a przez to tracimy sole mineralne i zaburzamy równowagę elektrolitową organizmu. Lepiej gasić pragnienie wodą o temperaturze otoczenia.

Początkowe objawy przegrzania ciała to:

• pocenie się,
• pragnienie,
• zmęczenie,
• skurcze mięśni.                                                                                     Potem dochodzą:
• bóle i zawroty głowy,
• ciemny mocz o intensywniejszym zapachu świadczący o odwodnieniu,
• silne zmęczenie, wyczerpanie,
• skóra staje się wilgotna i chłodna,
• nudności i wymioty.

O udarze słonecznym świadczy:

• gorączka (ok. 39 stopni Celsjusza),
• zaburzenia świadomości,
• osłabienie,
• przyspieszony puls,
• skóra jest sucha, gorąca i zaczerwieniona,
• oddech jest szybki i płytki,
• może dochodzić do utraty świadomości.                                                      Pierwsza pomoc przy udarze

1. Osobę należy posadzić w pozycji półleżącej w cieniu. Dobrze jest podnieść stopy i położyć na poduszce.

2. Jeśli jest taka możliwość - osobę należy chłodzić: przy pomocy wentylatora, mokrych, chłodnych okładów - kładzionych szczególnie na szyję, pachy i pachwiny.

3 Osobie należy podawać napoje - najlepiej te uzupełniające niedobory elektrolitów. Jeżeli nie mamy ich pod ręką, można przygotować napój dając łyżeczkę soli na litr wody. Napoje należy podawać małymi porcjami.

4. Jeżeli osoba ma objawy wstrząsu: ma drgawki, traci przytomność, jest sina - należy jak najszybciej wezwać pogotowie (nr 112) i zastosować pierwszą pomoc.

• Jeżeli osoba jest nieprzytomna lub wymiotuje, nie należy jej nic na siłę podawać doustnie, nawet napoi.
• Nie należy podawać napoi z alkoholem lub kofeiną.
• Nie należy podawać leków przeciwgorączkowych (z paracetamolem lub aspiryną). Nie pomogą, natomiast mogą być szkodliwe.                                                           Jak ustrzec się od przegrzania i udaru cieplnego?

• Pij wodę każdego dnia w ilości co najmniej 2 - 2,5 litry dziennie. - Jeżeli uprawiasz sport - pij zawsze przed i po wysiłku fizycznym.
• Noś przewiewne, lekkie ubrania.
• W czasie dużych upałów, szczególnie gdy dzień jest parny i duszny - unikaj zbędnego wysiłku fizycznego.
• Staraj się przebywać w cieniu - nie na otwartym słońcu.
• Osoby starsze, otyłe oraz przyjmujące leki, które mogą wpływać na gospodarkę cieplną organizmu - powinny zachować szczególną dbałość o nawodnienie organizmu oraz unikanie przegrzania się. Rodzice - powinni dbać w tym względzie o swoje dzieci.
• Uwaga na samochody - jeżeli masz klimatyzację, przed rozpoczęciem jazdy uruchom ją by osiągnęła pożądaną temperaturę. Jeżeli nie masz klimatyzacji - pamiętaj o uchyleniu okiem w czasie jazdy. W trakcie postoju np. w korku - pij wodę. Jeżeli temperatura otoczenia jest bardzo wysoka - w miarę możliwości unikaj podróży samochodem.